Slim besparen en duurzaam opwekken
Oplossing: Jord
CROONWOLTER&DROS STOPT ENERGIE IN DE TRANSITIE
- Home
- Hoe de energietransitie kansen creëert voor de zorg
Hoe de energietransitie kansen creëert voor de zorg
Met de routekaart voor verduurzaming van het zorgvastgoed heeft het kabinet een stevige stip op de horizon gezet: in 2050 moet de gehele gebouwvoorraad CO2-arm zijn. Dat betekent 95 procent minder CO2-emissie dan in 1990. Die duurzame ambitie vraagt om een energietransitie. En die gaat gepaard met de nodige uitdagingen. Croonwolter&dros helpt ziekenhuizen en klinieken (cure) en verpleeghuizen (care) bij het maken van die transitie met oplossingen waarbij patiëntveiligheid altijd vooropstaat.
Zorg: specifieke uitdagingen
‘Verduurzaming in de zorg begint bij de primaire processen in ziekenhuizen en andere zorginstellingen’, zegt concept developer Michel Krombeen. ‘Dat zijn verlichting, ventilatie, koeling, verwarming en bevochtiging. De centrale apparaten die daarvoor nodig zijn, gebruiken veel stroom. En die stroom wordt nog vaak opgewerkt met gas.’ De overstap op volledig elektrisch is voor een ziekenhuis dan ook niet eenvoudig.
Strenge veiligheidseisen
Die complexiteit komt ook doordat oplossingen moeten voldoen aan strenge veiligheidseisen. Krombeen: ‘Je hebt bijvoorbeeld te maken met medische aarding in operatiekamers. Een narcose of slechte conditie van patiënten kan leiden tot een ongewenste reactie op elektrische prikkels. Bij zorginstellingen zijn we dan ook extra kritisch op de veiligheid van onze oplossingen.’
“Verduurzaming in de zorg begint bij primaire processen die veel stroom gebruiken, zoals verlichting, ventilatie, koeling, verwarming en bevochtiging.”
Michel Krombeen, concept developer
DE GEBOUWDE OMGEVING IN TRANSITIE. HOE FLEXIBELE OPLOSSINGEN ZORGEN VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST
Slim besparen en duurzaam opwekken
Van gasgestookt naar all-electric: dat betekent dat we op zoek moeten naar rendabele en duurzame manieren van energie opwekken en opslaan, die geschikt zijn voor de zorg. ‘Als het gaat om opwekken, is zonne-energie mogelijk een geschikte oplossing voor ziekenhuizen’, zegt Krombeen. ‘Zonnecellen, -boilers of -collectoren zijn relatief eenvoudig te installeren en kunnen een deel van de benodigde energie te leveren. Ziekenhuizen zijn daarmee niet meer of minder afhankelijk van andere partijen.’ Ook een warmtepomp, die uit grond- en luchtwarmte energie opwekt, is geschikt. ‘De opgewekte energie die het ziekenhuis niet direct gebruikt, wordt dan opgeslagen in de bodem.’
“Door kritisch te kijken naar huidige installaties en het beheer daarvan, ontstaan er veel mogelijkheden om het enorme energieverbruik van ziekenhuizen te verlagen.”
Duurzaam besparen
Naast de manier van energieopwekking loont het om te kijken naar energiebesparing en -management, legt Jord-manager Edwin Normann uit. ‘Draaien de huidige installaties optimaal? Is de isolatie in orde? Zijn de afgiftesystemen, zoals klimaatplafonds of vloerverwarming, nog up-to-date? Welke systemen kunnen na het sluiten van de poliklinieken en bezoekuren worden afgeschaald? Door op die manier kritisch te kijken, ontstaan er veel mogelijkheden om het enorme energieverbruik van ziekenhuizen te verlagen.’
Gefaseerd verduurzamen
Als het gaat om efficiënt energieverbruik, valt de grootste winst te behalen met nieuwe systemen voor energieopwekking en gebouwmanagement. Normann: ‘Onze modulaire aanpak maakt het mogelijk om op basis van nauwkeurige berekeningen een systeem samen te stellen dat exact levert wat je nodig hebt.’ Croonwolter&dros houdt bovendien rekening met de kosten van deze vernieuwingen. ‘We plannen de installatie van nieuwe modules bijvoorbeeld gefaseerd in, tijdens de natuurlijke vervangingsmomenten van bestaande systemen.’
Duurzame productie van systemen
ModuleMakers is een zelfstandig bedrijf dat gelieerd is aan Croonwolter&dros en technische installaties voor Jord-oplossingen produceert. ‘Duurzaamheid gaat niet alleen over het verbruik van energie; ook bij de productie en installatie van opwekkings-, afgifte- en beheersystemen kun je flinke winst behalen’, zegt Wout van den Toorn, commercieel manager van ModuleMakers. ‘Doordat we onze installatiesystemen centraal bouwen in de vorm van gestandaardiseerde, koppelbare modules, reduceren we het aantal transportbewegingen en de daarmee samenhangende CO2-uitstoot met zo’n 70 procent.’
“Onze modulaire aanpak biedt redundancy by design: er is altijd een back-upsysteem beschikbaar.”
~ Wout van den Toorn, ModuleMakers
Redundancy by design
Een ander voordeel van het bouwen in modules betreft het onderhoud. Van den Toorn: ‘Bij ziekenhuizen speelt redundancy een grote rol: als er een systeem uitvalt, moet er direct een back-up beschikbaar zijn om de zorg zonder verlies van comfort voort te zetten. Tijdens het ontwerp van een modulair systeem houden we niet alleen rekening met de noodzakelijke back-ups, maar is ook na installatie het onderhoud sterk vereenvoudigd of een reparatie sneller klaar.’
ModuleMakers. Efficiënt en voordelig.
Slim koppelen, nauwkeurig beheren
Ook met de inzet van slimme gebouwtechnologie draagt Croonwolter&dros bij aan de energietransitie in de zorg. Concept developer Michel Krombeen: ‘Door systemen aan elkaar te verbinden op één platform gebruik je efficiënter energie dan wanneer alle systemen los van elkaar werken.’
Met dataplatform Truestate stemmen we het energieverbruik van installaties automatisch af op voorkeuren en bewegingspatronen van gebruikers.
Dataplatform voor gebouwgebruik
Ziekenhuizen en zorginstellingen werken bijvoorbeeld met tools om een verpleegkundige op te roepen, de kamertemperatuur in te stellen of voor valpreventie. In ons zelfontwikkelde dataplatform Truestate koppelen we al die systemen aan elkaar en aan data over het gebouwgebruik. Op die manier stemt het platform het energieverbruik van de installaties automatisch af op de voorkeuren en bewegingspatronen van gebruikers.
Asset tracking
De inzichten in het gebouwgebruik doet het systeem onder meer op met asset tracking. Daarmee zie je de realtime locatie van bijvoorbeeld rolstoelen of infuuspompen in het pand. Je kunt het ook toepassen op gebruikers, om te zien welke ruimtes in gebruik zijn. Aan de hand van die inzichten haal je eenvoudig veel inefficiëntie uit het werkproces en kun je de installaties beter afstemmen op gebruikspatronen, zodat ze niet onnodig aanstaan.
WINST MAKEN MET HET DAK
Om het enorme energieverbruik van ziekenhuizen te verduurzamen, is het zinvol om de wkk-installaties aan te vullen met zonnepanelen. ‘Dat is niet alleen duurzamer, het bespaart ziekenhuizen en zorginstellingen ook veel kosten’, zegt Martijn van Ek, Solarconsultant.
“De winst die we maken op onze investering in zonnepanelen delen we met de eigenaar van het dak.”
~ Martijn van Ek, manager Solar
Investeringsdrempel wegnemen
Zorginstellingen lopen vaak tegen een drempel aan om te investeren in zonnepanelen. Van Ek: ‘Om die weg te nemen, ontwikkelt Croonwolter&dros een unieke exploitatieregeling: de zorginstelling verhuurt zijn dak aan ons en wij regelen het volledige traject gratis. Van ontwerp en aansluiting tot onderhoud en optimalisatie.’ Croonwolter&dros vraagt ook de subsidie aan en sluit contracten met verzekeraars. ‘De panelen liggen dan zo’n vijftien jaar op het dak en doordat we de opgewekte energie aan het net verkopen, verdient de investering zichzelf terug. Sterker nog: meestal maken we er winst op. En die winst delen we natuurlijk met de eigenaar van het dak. Zo verdienen zorginstellingen aan hun dak, zonder grote investeringen te hoeven doen.’
Nieuwbouw zorginstelling
Gaat het om een nieuw te bouwen zorginstelling, dan werkt Croonwolter&dros nauw samen met de bouwkundig aannemer. ‘We kijken dan naar extra mogelijkheden om bijvoorbeeld zonne-energie op te wekken’, zegt concept developer Michel Krombeen. ‘Bijvoorbeeld met zonnecellen in de gevel of in dakpannen. Zodat we het gebouw zo zelfvoorzienend mogelijk maken en optimaal rendement halen uit de zonne-energie.’ Ook dit is mogelijk in de vorm van een exploitatiemodel, waarbij Croonwolter&dros de volledige financiering, installatie en het onderhoud op zich neemt.
Elektrische auto’s als energiebuffer
Budgetten staan in de gezondheidszorg altijd onder druk. ‘Een ziekenhuis investeert liever in de zorg zelf, zoals in een nieuwe CT-scanner, dan in een garage vol laadpalen’, zegt Mobility-expert Dieter Bos. ‘Daarom zijn wij voor deze sector niet alleen installateur, maar ook eigenaar van de laadpalen: wij regelen de financiering; de zorginstelling hoeft alleen de parkeergarage ter beschikking te stellen. De investering verdienen we terug door de gewonnen kilowatturen.’
“Een ziekenhuis investeert liever in een nieuwe CT-scanner dan in een garage vol laadpalen. Daarom doen wij de investering.”
~ Dieter Bos, manager Mobility
Gratis groene stroom
En dat is een uitkomst voor de zorg, want voor bestaande utiliteitsbouw, en dus ook voor zorginstellingen, geldt dat vanaf 2030 één op de tien parkeervakken voorzien moet zijn van laadmogelijkheden voor elektrische auto’s. ‘Dat is zeker geen nadelige verplichting’, zegt Bos. ‘Met slimme laadpalen kunnen elektrische auto’s namelijk ook energie teruggeven, die het ziekenhuis weer kan gebruiken voor de primaire processen. De auto fungeert dan als een soort energiebuffer voor overtollige groene stroom op het net, die je weer kunt inzetten als je toch niet gaat rijden. Dat betekent dus gratis groene stroom voor het ziekenhuis.’
Croonwolter&dros steekt energie in de transitie
Met de inzet van zonneboilers, -cellen en -collectoren, warmte-koudeopslag en slimme gebouwtechnologieën maken we zorginstellingen niet alleen gasvrij, maar ook nagenoeg zelfvoorzienend. Daarmee draagt Croonwolter&dros bij aan flexibel en optimaal inzetbare gebouwen die voldoen aan de overheidseisen van 2023, 2030 en 2050. Want het klinkt misschien nog ver weg, maar het is dichterbij dan we vaak denken.