Grip op complexe projecten

Innovaties stroomlijnen uitvoering van mega-bouwprojecten

Croonwolter&dros zet zijn expertise en innovaties in om de grip op grote bouwprojecten te verstevigen en faalkosten te helpen voorkomen. Voor de bouw van de PALLAS-reactor stond het techniekbedrijf aan de wieg van een uniform datasysteem voor eenduidige informatie-uitwisseling. In HEEL helpt het waterschappen en marktpartij en de complexiteit van de HWBP-projecten terug te dringen.

Dijkversterkingen zijn vandaag de dag omvangrijke projecten. Er is een veelvoud aan partijen bij  betrokken. De interactie met de omgeving maakt projecten nog complexer. Burgers worden steeds mondiger. Voor de uitvoering van een project laat de hoofdaannemer zich vergezellen door verschillende onderaannemers, die ieder hun eigen discipline inbrengen, van civiel en bouwkundig tot mechanisch en elektrotechnisch. Ook is een schare adviseurs, ontwerpers en toeleveranciers actief, die elk hun aandeel aan het werk leveren. 

Al deze partij en hebben eigen werkwijzen, processen en systemen, zoals softwaretools voor het ontwerpen, tekenen en berekenen van waterwerken. Dat zorgt voor versnippering, terwijl alle partijen gebaat zijn bij  eenduidige informatie om een project tot een goed einde te brengen.

Zonder goede informatie-uitwisseling ontbreekt het aan een integraal overzicht van het werk in zijn geheel en ook van de verschillende onderdelen, waardoor er snel miscommunicatie kan ontstaan. Wat weer kan leiden tot het moeten uitvoeren van reparatiewerk in het ontwerp of in de uitvoering van een project, puur omdat gegevens niet kloppen. Of erger nog, kan leiden tot daadwerkelijke bouwfouten. Een berucht voorbeeld is het instorten van de parkeergarage bij  Eindhoven Airport in 2017.

Een gebrek aan kwaliteit van informatie bij complexe bouwprojecten brengt onnodige kosten met zich mee die tot wel tien procent van de investeringssom kunnen beslaan, stelt informatiearchitect en systems engineer Leo van Ruijven van Croonwolter&dros. In de aannemerij, die marges van 2 tot 3 procent kent, betekent dat nogal wat. “De noodzaak om de informatie tussen alle partij en centraal te managen, wordt onderschat. Vaak wordt dit aan de afzonderlijke partij en zelf overgelaten. Maar je ziet dat zij  niet het vermogen en ook de kennis en kunde niet hebben om dit onderling te regelen, en dat geldt evengoed voor opdrachtgevers.”

“De noodzaak om de informatie tussen alle partijen centraal te managen, wordt onderschat.”
Leo van Ruijven, informatiearchitect en systems engineer bij Croonwolter&dros

HEEL

Van Ruijven heeft al ruim dertig jaar ervaring op het gebied van informatiemanagement en systems engineering (SE). Bij  dit laatste gaat het om een integrale werkwijze om het projectmanagement te optimaliseren en te professionaliseren, om de complexiteit van projecten terug te kunnen dringen. Croonwolter&dros zet zijn expertise en innovaties onder meer in bij  de bouw van de PALLAS-reactor in Petten, waar het techniekbedrijf mede aan de wieg stond van een uniform datasysteem voor eenduidige informatie-uitwisseling. Daarnaast is het bedrijf supporter van HEEL, een initiatief van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) dat SE bruikbaar wil maken voor de waterschappen. De letters HEEL staan voor ‘Herleidbaar, Eenduidig en Expliciet samenwerken over de hele Levenscyclus’. In HEEL, legt Van Ruij ven uit, worden herbruikbare processen ontwikkeld om complexe waterbouwprojecten als de dijkversterkingen van het HWBP efficiënter, sneller en goedkoper uit te kunnen voeren en faalkosten te helpen voorkomen. De HWBP-projecten zijn voor waterschapsbegrippen relatief grote projecten met een lange looptijd, waar veel stakeholders bij  betrokken zijn. SE kan uitkomst bieden om dit soort projecten met de juiste werkwijze en structuren beheersbaar uit te voeren. “Met Systems Engineering bekijk je het systeem als geheel in zijn omgeving en zet je processen in die helpen grip te krijgen op een complex project”, zegt Van Ruijven. Het vertrekpunt in HEEL is intensieve samenwerking en draagvlak, benadrukt projectleider Miranda van Ark van HEEL. “We halen de kennis op die er al bij de waterschappen is en laten experts daar samen met hen eenduidige procesbeschrijvingen en producten van maken. Dat resultaat leggen we aan de overige waterschappen en marktpartijen ter review en validatie voor. We laten uiteenlopende partijen meekijken, om er zeker van te zijn dat iedereen zich erin herkent. Zo ontwikkelen we templates en standaarden die alle waterschappen in kunnen zetten. Dat creëert een vliegwieleffect.”

“We ontwikkelen templates en standaarden die alle waterschappen kunnen inzetten. Dat creëert een vliegwieleffect.”
Miranda van Ark, HEEL

Overzicht

Op dit moment zijn 19 van de 21 waterschappen bij  HEEL aangesloten. De meeste waterschappen passen de ontwikkelde processen en structuren toe op de eigen HWBP-projecten. Een aantal gebruikt de HEEL-processen ook voor andere projecten en sommige waterschappen zijn bezig deze op te nemen in de werkwijze van het waterschap. “Dat is precies wat we beogen”, zegt Van Ark. Tot de ontwikkelde structuren behoort een logisch overzicht in de werkpakketten bij  een project (een WBS, Work Breakdown Structure in vaktaal). “Alle partijen, ook onderaannemers, hebben zo op detailniveau inzicht in wie welk deel van een project heeft afgerond en wat voor resultaten dat heeft opgeleverd, dus of iedereen doet wat van hem of haar wordt verwacht. Dat is afgebakend in scope, tijd en geld in de werkpakketten. Pas als alle werkpakketten goed zijn uitgevoerd, is het werk immers af”, zegt Van Ruijven. Een tweede voorbeeld is de Basisspecificatie Dijk (BSD). Een basisspecificatie is een gestructureerd overzicht dat 
specificeert welke eisen het waterschap generiek aan een object stelt. “In het geval van de BSD is dat een dijk, maar je kunt ze ook maken voor een stuw, een damwand of een ander object”, licht Van Ark toe. “Zo hoef je als waterschap niet telkens opnieuw dit soort eisen en wensen op te halen in je organisatie. Er is nu een referentiedocument.”

Verdieping

De volgende stap in HEEL is een verdiepingsslag. Op dezelfde wij ze is de samenhang van asset management, informatiestructuren en SE-processen inzichtelijk te maken. De waterschappen zijn op het vlak van asset management druk bezig met een professionaliseringsslag. “Verschillende directeuren zien de meerwaarde van het onderling verbinden van informatiemanagement, SE en asset management, om zo het inzicht in assets te helpen vergroten”, zegt Van Ark. “Vaak zien we dat het informatiebeheer over fysieke objecten op basis van traditionele documenten nauwelijks uit de verf komt”, vult Van Ruijven aan. “Het digitaal ontsluiten en visueel vastleggen van de informatie over je assets is voor efficiënt assetmanagement onmisbaar. De spullenboel wil je immers ook goed én actueel in beeld hebben.”

“Het digitaal ontsluiten en visueel vastleggen van de informatie over je assets is voor efficiënt assetmanagement onmisbaar. De spullenboel wil je immers ook goed én actueel in beeld hebben.”
Leo van Ruijven, Croonwolter&dros

Complexe bouwprojecten gebaat bij eenheid van taal

Nieuw is de ontwikkeling dat de informatiestromen van de verschillende partijen en disciplines bij een bouwproject een vertaling naar een uniforme taal krijgen, als een soort Esperanto. De ontwerp- en rekentools die de verschillende partijen toepassen, zijn namelijk nauwelijks in staat onderling eenduidige informatie uit te wisselen. Procesbeschrijvingen in natuurlijke taal worden door evenzoveel gebruikers ervan verschillend geïnterpreteerd. 

Voor de bouw van de PALLAS-reactor werd als oplossing een Common Data Environment (CDE) ingericht. Bij de bouw van deze reactor, die de huidige Hoge Flux Reactor in Petten moet vervangen, houden alle betrokken partijen zich aan strikte procedures en hanteren ze een strak gestructureerde set van data in een uniforme taal. Concreet wil dit zeggen dat de technische gegevens van de vele duizenden onderdelen van de reactor op dezelfde manier zijn beschreven, van de heipaal en de deuren in het gebouw tot elke pomp en klep in de reactor-installatie zelf, denk aan gegevens over dimensies, prestaties, functies en eigenschappen. Hetzelfde geldt voor de procesinformatie, zoals het formuleren en structureren van klanteneisen, verifi caties en risico’s. Elke wijziging van het bouwplan of het ontwerp van de reactor gaat door een op basis van ISO-normen ontwikkelde en geïmplementeerde ‘wasstraat voor data’en wordt pas in het CDE-systeem geïntegreerd, als de ‘gewassen’ data zijn geharmoniseerd met de uniforme taal. 

“Voor iedereen blijft zo continu duidelijk wat de bedoeling is en dat verkleint de kans op miscommunicatie”, legt Van Ruijven uit, die het CDE mede ontwikkelde. “Wat voor Pallas werkt”, geeft hij mee,“werkt ook bij infraprojecten als de aanleg van een tunnel en het versterken van een dijk of andere com-plexe waterbouwwerken.

Stuur verhaal door