Samen klaar voor die ene gevaarlijke waterstand
Tekst en fotografie: Paolo Bouman
De Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg bij Hoek van Holland behoedt 2 miljoen mensen in het achterland voor overstroming. Croonwolter&dros en Hollandia waren al betrokken bij het bouwen van de installaties van deze waterkering met twee armen, elk zo lang als de Eiffeltoren hoog is. Sinds 2017 verricht Croonwolter&dros samen met Hollandia Services in samenwerking met Rijkswaterstaat ook het onderhoud. Wat daarbij komt kijken lees je in dit artikel.
Croonwolter&dros en Hollandia Services, verenigd in de combinatie SHERPA, verkregen in 2017 een vierjarig onderhoudscontract met daarna kans op tweemaal een verlenging met twee jaar. Omdat beide verlengingen werden gegund, verzorgt SHERPA tot 2026 het onderhoud van zowel de Maeslantkering als de Hartelkering die samen de Europoortkering vormen. Hierbij gaat het om periodiek onderhoud, correctief onderhoud, extra werk en deelname aan het Operationeel Team van Rijkswaterstaat (RWS) dat bij een hoge waterstand in actie komt. De vakgebieden die SHERPA hierbij inzet, zijn werktuigbouwkunde, elektrotechniek en civiel, maar soms ook waterwerk en duikwerk.
De scope bepalen we samen met de opdrachtgever
Hoofduitvoerder Joost Beekman: ‘De samenwerking tussen SHERPA en RWS kenmerkt zich door wederzijds respect en transparante communicatie . Wat ik erg mooi vind, is dat we de scope van de opdrachten samen bepalen. RWS geeft aan wat ze willen bereiken en we bepalen samen hoe je daar komt. Dat is anders dan gebruikelijk in de aannemerij, waar een opdrachtgever zegt wat hij wil en daarna allemaal vragen van de opdrachtnemer moet beantwoorden over de eisen waaraan het gevraagde moet voldoen. In onze samenwerking zoeken wij voor de opdrachtgever uit aan welke eisen iets moet voldoen. Wij beschikken over diepgaande objectkennis en zijn daarom in staat de opdrachtgever enorm te ontlasten.’
Dát maken wat aan de vraag beantwoordt
‘Een voorbeeld hiervan is de vraag om nieuwe bekabeling naar het locomobiel dat de kering aandrijft. Die bekabeling is 25 jaar oud. Wij zoeken dan uit hoe die bekabeling toen is bedacht en aan welke eisen die moest voldoen. Daarna zoeken we uit of deze kabels nog leverbaar zijn en of er betere alternatieven zijn. We maken dus ook productvergelijkingen. Die deskresearch delen we met RWS. Vervolgens maken we een werkplan voor de uitvoering, dat we aan RWS voorleggen. Voor dat plan stelt RWS bijvoorbeeld de voorwaarde dat de intelligentie van het locomobiel – het geheugen met alle instellingen – behouden moet blijven bij de vervanging, dus daar is een noodbekabeling voor nodig. Het is dus een samenwerkingsproces waarbij we stappen zetten van vraag naar scope, naar prijs naar uitvoering . Tijdens de uitvoering hebben we wekelijks overleg, zodat we ook echt dat maken wat de opdrachtgever nodig heeft. En omdat we alles aan de voorkant goed voorbereiden, verloopt de uitvoering zonder problemen.’
‘Hoe langer ik hier werk, hoe leuker het wordt’
Maintenance Technicus Djarzinho Libiee werkt al vijf jaar fulltime aan het periodieke onderhoud van de Maeslantkering: ‘Hollandia Services doet werktuigbouwkundige- en Croonwolter&dros de elektrotechnische installaties, maar dat is niet strikt gescheiden, want we werken hier echt als één team. We leren van elkaar en springen voor elkaar in . Als we dat niet doen, heb je hier twee keer meer mensen nodig. Nu sluit ik pompen niet alleen elektrisch aan, maar ook werktuigbouwkundig. Dat was in het begin even wennen, maar het maakt mijn werk afwisselender en je ziet zo hoe de ene component op de andere ingrijpt. Bijzonder aan het werken op dit project is dat je elke stap aan RWS rapporteert en samen bepaalt wat de volgende stap wordt. Die analytische manier van werken heb ik hier geleerd. Hoe langer ik hier werk, hoe leuker het wordt.’
Grasmaaien en meeuwenkasten plaatsen
Joost: ‘Wij doen ongeveer alles wat er op de twee terreinen aan weerskanten van de Nieuwe Waterweg moet gebeuren. We zorgen dus ook dat het gras wordt gemaaid en dat er een keuken in een van de gebouwen wordt geplaatst. Maar ook dat we geen last hebben van meeuwen. Als die ergens gaan broeden mogen wij ze daar niet storen, dus hebben we liever niet dat ze hun eieren leggen op plaatsen waar wij willen werken. Daarom schakelden we een ecoloog in en na overleg met hem plaatsten we nestkasten volgens specificaties die meeuwen aantrekkelijk vinden. Tegelijk maakten we andere plekjes onaantrekkelijk voor meeuwen door er een overkapping overheen te zetten die we zelf hebben ontworpen. Dus wat er ook nodig is, wij regelen het.’
Paraat bij hoog water
Technisch Operationeel Manager Dennis Rorijs: ‘Onze vierde taak hier is deelname aan het Operationeel Team (OT). RWS monitort de waterstanden en bij een te hoge waterstand ontvangen de medewerkers van RWS en SHERPA, die dienst hebben in het OT, minimaal 18 uur van te voren een signaal op hun semafoon. Zij moeten dan binnen twee uur op de Maeslantkering aanwezig zijn. OT-leden hebben dus allemaal een tas met schone kleren, tandenborstel, slaapzak en luchtbed klaarstaan. Want eenmaal op locatie moeten ze daar minimaal 22 uur aanwezig blijven. Niet om de waterkering te activeren, want die reageert automatisch op de waterstand, maar om in te grijpen als dat niet zou gebeuren.’
Risico’s tot ver achter de komma gereduceerd
Dennis: ‘Alle systemen, zowel werktuigbouwkundig als elektrotechnisch, zijn dubbel redundant uitgevoerd, dus de kans dat de kering niet functioneert is heel klein. De praktijk is overigens dat de Maeslantkering sinds de bouw maar één keer moest sluiten omdat de waterstand bij Rotterdam 3 meter boven NAP was. Dat gebeurde op 21 december vorig jaar vanwege storm Pia en hoogwater. Misschien wordt dat vaker door de klimaatverandering. Maar wat er ook gebeurt, de miljoenen mensen achter deze waterkering kunnen rekenen op de bescherming die de vakmensen van RWS en SHERPA hen bieden.’
Joost, Dennis en Djarzinho met op de achtergrond de zuidelijke helft van de Maeslantkering.
Djarzinho controleert het Uninterupted Power System (UPS) in de serverruimte van de controlekamer van de Maeslantkering.
Djarzinho met een van de honderden kunststof ‘pads’ die onder vacuüm in de kom zijn aangebracht waarin het 680 ton zware, stalen bolscharnier van de kering-arm draait. De pads dienen als glijlagers voor het stalen bolscharnier dat een doorsnede van 10 meter heeft. De pads kunnen worden geïnspecteerd en vervangen zonder dat het bolscharnier uit de kom hoeft.
Joost Beekman, hoofduitvoerder: "De samenwerking tussen SHERPA en RWS kenmerkt zich door wederzijds respect en transparante communicatie."
'Arm' van de Maeslantkering.